Badanie USG

Niektóre postaci choroby (np. torbiel endometrioidalną jajnika) można diagnozować ultrasonografią dopochwową z czułością i specyficznością wynoszącą odpowiednio 84 i 100% (1), jednak wykrycie głęboko naciekającej endometriozy ultrasonografią, jest znacznie utrudnione. W ciągu ostatnich pięciu lat stworzono w Australii specjalną technikę ultrasonografii wykrywającą zmiany ektopowe głęboko naciekające (http://www.safe-endo.com.au/index.html; http://www.youtube.com/user/CityImaging) i program jej promowania, ale na ten moment niestety nic nam nie wiadomo o możliwości takiej diagnostyki w Polsce. Kolejnym problemem jest trudność w rozróżnieniu metodą obrazową zmian ektopowych od torbieli prostych jajnika, guzów nowotworowych, ciąż ektopowych czy ropni (2). Dlatego aktualnie jedynym skutecznym sposobem diagnozowania endometriozy z występującymi zmianami ektopowymi ze 100% czułością i specyficznością jest chirurgiczne badanie laparoskopowe najlepiej potwierdzone badaniem histopatologicznym.

Ale co to jest w ogólne ultrasonografia czyli USG?

Jest to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, pozwalająca na uzyskanie obrazu przekroju badanego organu. Technika ta wykorzystuje zjawisko rozchodzenia się, rozpraszania oraz odbicia fali ultradźwiękowej na granicy ośrodków, przy założeniu stałej prędkości fali w różnych tkankach równej 1540 m/s. W ultrasonografii medycznej wykorzystywane są częstotliwości z zakresu ok. 2-50 MHz. Fala ultradźwiękowa najczęściej generowana jest oraz przetwarzana w impulsy elektryczne przy użyciu zjawiska piezoelektrycznego (opisanego przez braci Curie na przełomie lat 1880-1881). Pierwsze doświadczenia nad wykorzystaniem ultrasonografii w diagnostyce prowadzone były w trakcie i zaraz po II wojnie światowej, a ultrasonografy wprowadzone zostały do szpitali na przełomie lat 60. i 70. XX wieku (jednym z pierwszych klinicznych zastosowań była diagnostyka płodu).

Jednym z bardzo popularnych obecnie zastosowań ultrasonografii jest USG naczyń krwionośnych z wykorzystaniem zjawiska Dopplera. USG dopplerowskie pozwala na ocenę prędkości oraz kierunku przepływu krwi w naczyniach. Jako metoda całkowicie nieinwazyjna jest obecnie najpopularniejszym typem badania naczyń pozwalającym na dokładną ocenę zmian w zdecydowanej większości przypadków.

Stosując niższe częstotliwości (2-5 MHz, np. podczas badania jamy brzusznej lub echokardiograficznego badania serca) uzyskuje się obrazy struktur głębiej położonych kosztem niższej rozdzielczości. Natomiast korzystając z częstotliwości wyższych (7,5-16 MHz, np. badanie przezpochwowe, diagnostyka węzłów chłonnych, aż do 50 MHz w ultrasonografii wewnątrznaczyniowej naczyń żylnych oraz tętniczych) uzyskuje się obrazy dokładniejsze, ale tylko struktur płycej położonych.

Nowa generacja przenośnych aparatów ultrasonograficznych umożliwia wykonywanie badań ultrasonograficznych, w tym dopplerowskich, w domu pacjenta.

Zagrożenie

Odpowiednio wykonana ultrasonografia jest bezpieczna.

Korzyści

Metoda ta jest łatwo dostępna, nieinwazyjna i stosunkowo tania. Ponadto pozwala uzyskać obraz w czasie rzeczywistym.

Przypisy

  1. Garcia-Velasco JA, Somigliana E. Management of endometriomas in women requiring IVF: to touch or not to touch. Hum Reprod 2009; 24:496–501.
  2. Blumenthal RD, Taylor A, Samoszuk M, Goldenberg DM. Unique molecular markers in human endometriosis: implications for diagnosis and therapy. Expert Rev Mol Med. 2001;3:1-12.
(źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Ultrasonografia w modyfikacji własnej)